مفاخر و بزرگان
دکتر شمس شریعت تربقان
شمس شریعت تربقان در سال ۱۳۰۵ در روستای تربقان کاشمر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در کاشمر و مشهد به اتمام رسانید و در سال ۱۳۲۶ دوران دبیرستان را با اخذ دیپلم رشته طبیعی در تهران پایان برد. وی دوره دکترای پزشکی را از سال ۱۳۲۶ الی ۱۳۳۳ در دانشگاه تهران گذراند و با دریافت بورس دولت فرانسه با درجه استادیاری از دانشکده پزشکی لیون فارغ التحصیل گردید.
وی از سال ۱۳۴۳ در بخش آسیب‌شناسی دانشگاه تهران مشغول به کار شده و در سال ۱۳۵۰ استاد تمام گردید. در سال ۱۳۸۵ جایزه اخلاق پزشکی در جشنواره ابن سینا به ایشان تعلق گرفت و در سال ۱۳۸۷ در هفتمین همایش چهره‌های ماندگار، وی به عنوان جهره ماندگار گروه پزشکی انتخاب گردید.
ظهوری ترشیزی
نورالدین محمد ظهوری ترشیزی (حدود ۹۴۴ ق. - ۱۰۲۵ ق.)، شاعر و نویسنده نیمه اول قرن ۱۰ تا ربع اول قرن ۱۱ هـ.ق متخلص به ظهوری، ملقب به ملک الشعراء ظهوری ترشیزی، در حدود سال ۹۴۴ هـ.ق در قریه جمند، از توابع ترشیز به دنیا آمد. جوانیش به کسب ادب و دانش در خراسان گذشت، سپس به دارالعباده یزد رفت و در آنجا به شیوه شاعری مشغول شد و با گروهی از اهل ادب معاشرت نمود در همان دیار با وحشی بافقی آنشایی و مصاحبت یافت. پس از آن چندگاهی به شیراز عزیمت کرد و در آنجا با درویش حسین سالک شیرازی، شاعر و نقاش و مذهب معروف، دوستی و ملازمت یافت. و سرانجام پس از هفت سال در سال ۹۸۰ هـ.ق/ ۱۵۷۲ م. قصد هند کرد و وارد دکن شد و در بیجاپور به درگاه عادل‌شاهیان رسید و ملازمت عادل‌شاه ابراهیم ثانی را یافت و او را مدح گفت. آشنایی ظهوری با ملک قمی هم در همین ناحیه دکن و ظاهره در بیجاپور حاصل شد و به مواصلت ظهوری با دختر ملک انجامید و از آن پس دو شاعر با یکدیگر به سر بردند و در ایجاد بعضی اثرها با هم همکاری داشتند. ظهوری پس از چندی آهنگ حجاز کرد و در بازگشت به هند در احمدنگر پایتخت نظامشاهیان به خدمت عبدالحریم‌خان خانان رسید. وی در نظم و نثر دست داشت بطوری که در هند به شهرت رسید.
از جمله آثارش: مجموعه منشآت به نام‌های: «دیباچه نورس»، که مقدمه‌ای است بر کتاب «نورس خیال» اثر ابراهیم عادل‌شاه؛ «گلزار ابراهیم»، در ستایش ابراهیم عادل‌شاه؛ «خوان خلیل»، که با مشارکت ملک قمی به نام ابراهیم عادل‌شاه تصنیف کرد؛ «پنج رقعه»؛ «دیوان» شعر؛ «ساقی‌نامه»، حدود چهار هزار و پانصد بیت که به نام برهان ثانی نظامشاه سرود «دیوان ظهوری ترشیزی» با ۱۳۰۲ غزل هندی به تصحیح و تحقیق دکتر اصغر بابا سالار (عضو هیأت علمی دانشگاه تهران) و توسط کتابخانه مجلس منتشر گردید. دیوان ظهوری شامل مثنوی‌ها، قصیده‌ها و غزل‌های بسیار است و سه دیباچه وی به نثر فارسی بر مجموعه‌های او (نورس، گلزار ابراهیم، خوان خلیل) به نام «سه نثر ظهوری» شهرت بسیار دارد و جزو کتب درسی هندوستان و پاکستان به شمار می‌رود، و بر آن شروحی نوشته‌اند. شهرت ظهوری در هند بیشتر از ایران است.
تعداد مختصر مشاهیر و نام آوران شهرستان کاشمر: کاتبی ترشیزی– ظهوری ترشیزی– اهلی ترشیزی– مولانا طوطی ترشیزی– شهاب ترشیزی– دکتر شمس شریعت تربقان- آیت الله محمد حسین مجتهد اولیایی– آیت الله سعیدی کاشمری– حجت الاسلام سید علی محمد پیشنماز– آیت الله محمدباقر امامی– شیخ محمد واله و ...